PEDAGOGIZACJA RODZICÓW

„CO POWODUJE AGRESJĘ U DZIECI
W WIEKU PRZEDSZKOLNYM?”

Opracowanie i przedstawienie referatu: mgr Jolanta Beziuk.

W naszym codziennym życiu coraz częściej spotykamy się z problemem agresji, przemocy, konfliktu. Już w przedszkolu spotykamy dzieci, które nie potrafią podporządkować się dyscyplinie.

Mimo usilnych zabiegów obserwujemy w przedszkolu nasilenie się zachowań agresywnych. Przede wszystkim należy sobie uświadomić, gdzie tkwi źródło tych problemów. Niestety okazuje się, że bardzo często znajduje się ono już w najbliższym otoczeniu dziecka, czyli w rodzinie.

Spróbujmy dowiedzieć się, co może być przyczyną takich zachowań.

Uwarunkowanie agresji w środowisku rodzinnym. Atmosfera panująca w domu ma ogromny wpływ na prawidłowy rozwój społeczny dziecka.

Gdy klimat w rodzinie jest chłodny, między członkami rodziny brak miłości, szacunku, wzajemnego zaufania, nie współdziała się i wzajemnie nie pomaga wówczas powstałe zaburzenia interpersonalne mogą przejawiać się w postaci jawnej agresji lub w formie dystansu. Złe stosunki panujące między rodzicami są często źródłem zaburzeń zachowania ich dzieci.

Na zwiększenie pobudliwości i agresywności dziecka mają wpływ konflikty między rodzicami i dziadkami.

Rozłąka z jednym z rodziców może doprowadzić między innymi do utraty poczucia bezpieczeństwa. Rozbicie rodziny może wywołać depresję i różnego rodzaju objawy nerwicy, jak również stwarza sprzyjające warunki dla aspołecznego zachowania się.

Dzieci, którym poświęca się zbyt mało czasu są zwykle nietolerancyjne i niewrażliwe na krzywdę ludzką, bywają bezwzględne w egzekwowaniu tego, co ich zdaniem im się należy.

Dziecko wychowywane w miłości i poczuciu bezpieczeństwa da sobie radę w różnych warunkach, będzie też umiało kontaktować się z różnymi ludźmi.

Ważną sprawą jest, aby dziecko nauczyło się akceptować samego siebie, aby znalazło w sobie wartości, na których może się oprzeć. Poczucie własnej wartości powinno wynosić się z domu rodzinnego. Jeśli dziecko czuje się niepewne, niedowartościowane, wymusza zwrócenie na siebie uwagi.

Chęć zwrócenia na siebie uwagi, zaimponowanie rówieśnikom często jest przyczyną agresji. W pobliżu zawsze znajduje się ktoś słabszy – ktoś, komu można dokuczyć, popchnąć, pobić, zabrać własność. Innym czynnikiem związanym z życiem rodziny wpływającym na wystąpienie agresywnego zachowania się dzieci jest zła sytuacja materialna i mieszkaniowa.

Formowanie się osobowości agresywnej jest również konsekwencją wpływu określonych cech osobowości matki i ojca oraz postaw wychowawczych rodziców.

Wyróżnia się następujące typy osobowości matek i ojców, które przyczyniają się do negatywnego funkcjonowania emocjonalnego dziecka.

TYPY MATEK

• autokratyczna - wymaga od dziecka bezwzględnego posłuszeństwa

• pedantyczna - drobiazgowa, nieustępliwa

• niezrównoważona - nerwowa

• nie kochająca - nie troszczy się o dziecko

• nieszczęśliwa - smutna i zgorzkniała

TYPY OJCÓW

• ojciec „nieobecny” - brak zainteresowania dzieckiem

• ojciec rygorystyczny - nadmiernie egzekwuje wymagania stawiane dziecku

Rodzina oddziałuje na jednostkę najdłużej niekiedy przez całe życie.

Wraz z wiekiem dziecka niektóre jej funkcje przejmują stopniowo inne środowiska wychowawcze, opiekuńcze i kształcące.

Dziecko uczęszczające do przedszkola staje się członkiem nowego środowiska, członkiem przedszkolnej społeczności, w której działają ustalone normy i zasady. Przed dziećmi stawia się szereg wymagań i zadań.

Dziecko przebywające w grupie, nawiązuje kontakty społeczne z kolegami i osobami dorosłymi, które wpływają w dużym stopniu na przebieg socjalizacji. Bardzo ważna dla dziecka jest akceptacja kolegów i wychowawcy. Jeżeli jest brak akceptacji którejkolwiek ze stron, dziecko czuje się zagrożone i mogą wystąpić u niego objawy agresji. Nauczyciel powinien być tą osobą, która wzbudzi zaufanie, zapewni bezpieczeństwo, pomoże rozwiązać problemy wychowanków. Starajmy się więc przekazać dzieciom takie wartości, aby stały się rozsądnymi i wrażliwymi ludźmi, umiejącymi zachować się mądrze w każdej sytuacji.

Źródła:

1. „Lęk, gniew, agresja” – Rancchburg J, WSiP, W-wa 1993r.

2. „Psychologia”, Sperling P.A , Zyski S-ka, Poznań.

3. „Psychologiczna analiza agresywnego zachowania się”, Skorny Z., PWN, W-wa 1968r.

4. „Dlaczego nasze dzieci sprawiają trudności wychowawcze?”, Popielarska A., Mazur M., PZWL, W-wa 1973r.