AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA – CECHA WIEKU PRZEDSZKOLNEGO-artykuł

Ruch i zabawa są przejawami zaspokajania potrzeb dziecka. Pozwalają doskonalić motorykę, ale są także istotnym czynnikiem rozwoju somatycznego, psychicznego, i społecznego. Rodzice powinni umożliwić dziecku wszechstronną aktywność ruchową, sprzyjać jej i wspomagać. Ograniczanie spontanicznej aktywności ruchowej dziecka jest sprzeczne z jego potrzebami rozwojowymi.

       ZDROWE, ZGRABNE, O PIĘKNEJ SYLWETCE DZIECKO to marzenie wszystkich rodziców i dążenie wychowawców. Czy takie będzie, w bardzo dużym stopniu zależy właśnie od rodziców- od warunków, jakie mu zapewnią, stylu życia, nawyków, jakie mu przekażą. Warunki, w jakich żyjemy, mają największy wpływ na organizm dziecka. Niestety nie sprzyjają one zdrowemu rozwojowi. Niedostatek ruchu, telewizja, komputery, zanieczyszczone środowiska powodują, że nasze dzieci nie zawsze rosną i rozwijają się prawidłowo.

Mała aktywność ruchowa sprawia, że mięśnie są słabsze, a układy krążenia i oddechowy mniej wydolne. Organizm dziecka staje się przez to bardziej podatny na niekorzystne zmiany.

Ruch jest podstawą rozwojową. Dzięki aktywności ruchowej dziecko poznaje otoczenie i opanowuje nowe umiejętności. . Ruch wpływa stymulująco na rozwój dziecka. Okres przedszkolny jest szczególnie znaczący dla kształtowania motoryczności dziecka. Dziecko nabywa wówczas pewne umiejętności, które w dalszych etapach życia doskonali.

Ruch jest przejawem życia. Aktywność fizyczna jest czynnikiem kształtującym organizm i jego funkcje. Człowiek potrzebuje aktywności fizycznej tak samo, jak pożywienia i powietrza. Jest to szczególnie ważne u dzieci, które znajdują się w fazie intensywnego rośnięcia i doskonalenia.

Rodzice, w trosce o zdrowie swoich dzieci, powinni zapewnić im także odpowiednie warunki rozwoju motorycznego. Ograniczenie aktywności ruchowej jest zdecydowanie niekorzystne, gdyż opóźnia rozwój ruchowy i fizyczny dziecka. Może także źle wpływać na jego psychikę. Dziecko mniej sprawne ruchowo już w wieku przedszkolnym bywa izolowane przez rówieśników, bo psuje zabawę.

Aby aktywność ruchowa spełniła swoje zadania, aby była skuteczna, musi być odpowiednio dozowana. Wysiłek fizyczny nie może być zbyt mały-nie wywoła bowiem pożądanych reakcji i nie spowoduje usprawnienia organizmu. Zbyt duża dawka ruchu, wysiłek ponad możliwości organizmu może być przyczyną wadliwego rozwoju. Przed tym na szczęście organizm, a zwłaszcza organizm dziecka, umie się dość dobrze bronić, reagując zmęczeniem. Ruch rozwija także psychikę i osobowość dziecka.

Okres przedszkolny jest wiekiem, kiedy obserwujemy dalszy rozwój sprawności motorycznej, następuje automatyzacja ruchów cyklicznych (chodu, biegu), opanowanie pozycji i ruchów równoważnych, rozwija się zdolność koordynacji ruchów i podwyższa poziom ogólnej sprawności fizycznej. Jednocześnie rozwija się samoobsługa i samodzielność. Dziecko samo je, myje się, rozbiera i ubiera, utrzymuje porządek we własnych rzeczach, pomaga w łatwych pracach domowych.

Dziecko w tym wieku uczy się jeździć na rowerze, pływać, jeździć na nartach, grać na instrumentach. Stopniowo doskonalące się ruchy drobnych mięśni dłoni umożliwiają coraz sprawniejsze posługiwanie się ołówkiem, pędzelkiem, nożyczkami.

U dzieci przedszkolnych występuje dziwne dla dorosłych zjawisko: szybciej uczą się pływać niż zapinać guziki lub wiązać sznurowadła (odwrotnie niż dorosły). Dla dziecka jednak drobne ruchy manualne są jeszcze trudne i bardziej męczące niż praca dużych grup mięśniowych.

Na zajęciach ruchowych w przedszkolu dziecko uczy się nowych ruchów, ćwiczeń, zabaw. W domu, w zabawach z rodzicami, może te ćwiczenia i zabawy powtarzać i doskonalić. Dla dziecka ważne jest, że razem z dziećmi w przedszkolu lub rodzicami może poskakać, rzucać, rywalizować, zwyciężać. Dziecko oczekuje od tych ćwiczeń głównie zabawy, satysfakcji i przyjemności. Natomiast dorośli powinni w zabawie widzieć także formę realizacji celów zdrowotnych i edukacyjnych. Rzeczą niezmiernie ważną jest również wytworzenie się silniejszych więzi emocjonalnych między dzieckiem a rodzicem podczas wspólnych zabaw ruchowych.

Korzystna jest sytuacja kiedy rodzic może wygospodarować 20-30min aby wspólnie poćwiczyć z dzieckiem. Czas ćwiczeń należy dostosować do chęci, możliwości i zaangażowania dziecka. Trzeba stale pamiętać, że ćwiczenia mają być dla dziecka źródłem zabawy i radości. Nie mogą być zbyt trudne i skomplikowane. Musi im towarzyszyć odpowiednia atmosfera- wzajemnej życzliwości, pogody, przyjaźni, a także wyrozumiałości.

Można wykorzystać odpowiednie formy prowadzenia ćwiczeń.:

-   forma zabawowa -  kto ładniej, kto dokładniej wykona zadanie

-   forma zadaniowa -  „czy potrafisz?”, takie podanie zadania ruchowego z reguły wyzwala w dziecku chęć pokazania, że potrafi i powoduje większe zaangażowanie w wykonanie ćwiczenia.

-   forma zabawowo-naśladowcza, dziecko naśladuje zachowanie lub ruchy znanych mu zwierząt lub osób.

-   forma opowieści ruchowej – dorosły opowiada, a dziecko ilustruje to ruchem. Także tutaj zaangażowana wyobraźnia dziecka pozwala mu nie myśleć o wysiłku.

         Za każde wykonane ćwiczenie należy wynagradzać dziecko pochwałą lub brawami.

Właściwa atmosfera ćwiczeń powoduje, że dziecko domaga się ich, a i dla rodziców są one chwilą relaksu i przyjemności.

                                                          Opracowała: Jolanta Rydzewska

Literatura:

1.     Owczarek S.: Gimnastyka przedszkolaka, Warszawa WSiP 2001

2.     Borys B.: Mamo, tato ćwiczmy razem, Warszawa PZWL 1990